CV, Résumé hay sơ yếu lý lịch chính là tờ giấy đầu tiên nhà tuyển dụng nhìn thấy bạn.

Viết CV tiếng Việt đã khó, viết bằng tiếng Anh càng là nỗi khổ của nhiều người xin việc. Nên nhớ dù bạn giỏi đến đâu, tốt nghiệp trường như thế nào nhưng CV của bạn kém thì hơn 80% cơ hội được gọi đi phỏng vấn đã tiêu tan. Tiếp đến tôi sẽ cho bạn biết hai thông tin: một xấu và một tốt.

Giờ là một tin tốt. Bạn không cần phải giỏi tiếng Anh như Lý Lan để viết một bản CV tốt, rành mạch và trong có vẻ chuyên nghiệp. Những gì bạn cần là kỹ năng để bày tỏ các ý kiến của mình bằng một loại tiếng Anh chuẩn xác và kiến thức về định dạng và văn phong dùng trong một bản CV.

• Biết những kỹ năng tiếng Anh căn bản – ngữ pháp, chính tả, dấu câu, dùng từ đúng … – là một trong những kỹ năng quan trọng của một người lao động trong mọi môi trường hiện tại. Đôi khi, nó sẽ quyết định rất lớn tới khả năng làm việc của bạn khi mà hầu như khi làm việc ở Việt Nam, đặc biệt ở khu vực thành thị chúng đều cần phải dùng tiếng Anh ở một lúc nào đó. Nếu bạn không tự tin vào khả năng tiếng anh của mình, hãy xem xét tới việc đi học ở một trung tâm Anh ngữ hoặc một giáo viên dạy tiếng Anh uy tín.

 

Bây giờ là tin xấu. Những kỹ năng viết  bài luận (essay), viết báo cáo (report), viết nghiên cứu (research) … nếu bạn có học ở đâu đó đối với việc viết CV là vô dụng. Những phương thức viết các văn bản trên chẳng dùng gì được cho CV. CV là một dạng văn bản thương mại. Văn bản thương mại thì có những quy tắc riêng mà hầu hết giáo viên dạy tiếng Anh sẽ cho là sai.

Nếu bạn đang tìm kiếm CV mẫu (sample CV) thì bài viết này sẽ không cung cấp cho bạn. Bài viết này chủ yếu chỉ ra cho bạn 5 nguyên tắc viết bài đặc hữu chỉ dành cho viết CV. Năm nguyên tắc này bạn nên ghi chú lại và tham khảo mỗi khi bạn viết CV, đặc biệt khi bạn viết về lịch sử làm việc của mình.

Tránh dùng đại từ danh xưng ngôi thứ nhất

Đại từ danh xưng ngôi thứ nhất I không được xuất hiện trong một CV vì một lý do logic là: Bạn muốn nói về ai trong CV của mình ngoài bạn?

Thay vì:

I demonstrated professionalism, tact, and diplomacy while I worked with our customers in high-pressure situations.

Hãy viết là:

Demonstrated professionalism, tact, and diplomacy while working with customers in high-pressure situations.

Thay vì:

I managed a department whose chief responsibility was to oversee safety audits. I wrote all audit reports and conducted management briefings.

Hãy viết là:

Managed a department whose chief responsibility was to oversee safety audits. Wrote audit reports and conducted management briefings.

• Bạn có lưu ý rằng hai ví dụ ở trên đều được bắt đầu bằng một động từ chỉ hành động? Trong văn bản nghiên cứu khoa học, viết câu bắt đầu bằng một động từ chỉ hành động có thể không phải là một ý hay nhưng trong CV, nó được rất người chuyên viết chấp nhận và khuyên dùng.

Viết câu ngắn và đừng lo về sự phân mảnh

CV yêu cầu những câu trình bày ngắn nhưng sinh động. Những câu trình bày này không cần thiết phải thông qua những câu văn hoàn chỉnh mà bạn thường có thể bỏ qua các mạo từ như a, an hay là the.

Thay vì viết:

Spent three years working on major accounts, as both a lead generator and a closer, demonstrating proven skill in organizing and managing a territory with efficiency as well as in developing customer databases.

Hãy viết:

Spent three years working on major accounts. Generated leads and closed sales. Demonstrated proven skill in organizing and managing a territory and in developing customer databases.

Thay vì viết:

I was involved in the creation and implementation of statistical reports for a large metropolitan hospital, which required the use of spreadsheet software for cost analysis and, in addition, the creation of a database to track patient visits.

Hãy viết:

Created and implemented statistical reports for large metropolitan hospital. Analyzed costs with spreadsheet software. Created database to track patient visits.

Hoặc viết theo kiểu danh sách đánh hoa thị như sau:

• Created and implemented statistical reports for large metropolitan hospital.

• Analyzed costs with spreadsheet software.

• Created database to track patient visits.

 

Sử dụng tiếng Anh đơn giản.

Đừng có sai lầm mà nghĩ rằng dùng câu chữ càng phức tạp và bóng bẩy bấy nhiêu thì người tuyển dụng khi đọc sẽ càng nghĩ bạn thông minh bấy nhiêu. Bạn cứ tưởng tượng, trước hàng trăm đơn viết, giữa một đơn viết đơn giản và những đơn viết phức tạp dùng toàn từ khó thì bạn sẽ đọc đơn nào? Hãy viết đơn giản, dùng trạng từ đơn giản. Và đặc biệt bạn phải lưu ý tới cấu trúc ngữ pháp gọi là danh từ hóa (nominalizations) – trang cấu trúc này, danh từ được sử dụng với động từ và trở thành một kiểu cấu trúc câu  phức tạp để nói ra những ý có thể được thay thế dễ dàng bằng một từ duy nhất. Để hiểu rõ hơn, bạn hãy xem Bảng 1 bên dưới

Bảng 1 Dùng tiếng Anh đơn giản

Cấu trúc câu phức tạp	(Cụm) từ đơn giản
Effected the solution of	Solved
Engaged in the operation of	Operated
Offered assistance in the facilitation of	Helped facilitate

Sử dụng hoa thị để liệt kê ngay khi có thể

Khi viết, bạn thường hay có thể gom những cái ý giống nhau vào một đoạn hoặc liệt kê nó ra thành một danh sách với hoa thị đầu dòng. Mỗi cách đều có cái lợi và cái hại, hãy xem ví dụ:

Ví dụ 1:

1. ABC Company (Jan 2001-Jan 2003):
Worked as an assistant to CEO, a general supervisor in the factory and a main member of the company’s DMU.

Ví dụ 2:

1. ABC Company (Jan 2001-Jan 2003):
* Assistant of CEO
* General supervisor in the factory
* Main member of the company’s DMU

Lựa chọn làm sao? Bạn cần phải chọn dựa trên lượng thông tin bạn cần đăng tải lên không gian có giới hạn của CV.

Thông tin liệt kê có hoa thị thường dễ đọc và có xu hướng gây ấn tượng hơn là khi ta viết cùng lượng thông tin vào một đoạn văn. Nhưng thông tin kiểu liệt kê thì thường chiếm không gian. Cách tốt nhất bạn nên quyết định dựa vào hoàn cảnh (bạn đi làm lâu, có nhiều thứ ghi vào CV hay bạn mới ra trường, thông tin làm việcCV  còn hạn chế)

Bạn có lưu ý rằng hai ví dụ ở trên đều được bắt đầu bằng một động từ chỉ hành động? Trong văn bản nghiên cứu khoa học, viết câu bắt đầu bằng một động từ chỉ hành động có thể không phải là một ý hay nhưng trong CV, nó được rất người chuyên viết chấp nhận và khuyên dùng.

• Khi quyết định dùng kiểu liệt kê, bạn hãy dùng câu ngắn gọn là đủ ý và chú ý tới lỗi parallel. Đây là lỗi thường mắc phải khi dùng kiểu liệt kê, khi mắt lỗi này các câu không thống nhất kiểu ngữ pháp với nhau.

Ví dụ đoạn không parallel

• Reconcile all statements for cardholders

• Purchases are approved

• Have experience in performing training of tellers

Đoạn sau bị lỗi parallel

 

• Reconcile statements

• Approve purchases for Marketing department

• Train tellers

Đi từ chung chung đến cụ thể

Hãy viết thông tin theo thứ tự một câu tổng qua và khai triển các ý con ra.

Thay vì viết:

Supervised training of seven toy-making elves. Responsible for all toy-making and customer-related activities in Santa’s workshop. Answered customer complaints during peak season. (Đoạn văn trên thì câu 2 nó chung chung hơn câu 1.)

Hãy viết:

Responsible for all toy-making and customer-related activities in Santa’s workshop. Supervised training of seven toy-making elves. Answered customer complaints during peak season.