Theo Đội Kiểm soát Hải quan- Cục Hải quan TP.HCM, ngoài các thủ đoạn gian lận, buôn lậu do lợi dụng chính sách XNK hàng hóa, lợi dụng thủ tục thông thoáng… thời gian gần đây, Cục Hải quan TP.HCM phát hiện một số trường hợp DN lợi dụng loại hình gia công, đầu tư – có tỷ lệ hàng hóa miễn kiểm tra thực tế cao- để XK, NK hàng sai khai báo, gian lận thuế. Vụ 4 container phế liệu xuất lậu đang chuẩn bị hạ bãi để xếp hàng lên tàu XK đã bị Cục Hải quan TP.HCM chặn lại và thực hiện kiểm tra toàn diện vào cuối tháng 4-2016 là một điển hình

Theo hồ sơ vụ việc, ngày 29-4, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 phối hợp với Chi cục Hải quan Quản lí hàng đầu tư, Đội Kiểm soát Hải quan kiểm tra, ngăn chặn 4 container phế liệu xuất lậu. Lô hàng này của Công ty TNHH J.L.Y (Bình Dương) 100% vốn đầu tư nước ngoài mở tờ khai hải quan điện tử tại Chi cục Hải quan quản lí hàng đầu tư, hàng hóa XK khai báo là ống thép, lô hàng được hệ thống phân luồng Xanh-miễn kiểm tra thực tế hàng hóa.

Phế liệu thép xuất lậu bị cơ quan Hải quan phát hiện tại cảng Cát Lái. (Ảnh: L.T)

Khi DN đưa hàng xuống cảng Cát Lái để xuất khẩu, qua công tác soi chiếu ngẫu nhiên, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 phát hiện lô hàng XK này có dấu hiệu gian lận nên đã thông báo cho Chi cục Hải quan quản lí hàng đầu tư dừng thông quan để kiểm tra thực tế. Kết quả kiểm tra phát hiện toàn bộ 4 container hàng  là thép phế liệu không gỉ, không phải mặt hàng ống thép như khai báo của DN.

Ông Võ Văn Bông, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư- Cục Hải quan TP.HCM cho biết, vụ xuất lậu 4 container thép phế liệu không gỉ cho thấy DN gian lận thuế kép. Theo đó, với trên 100 tấn ống thép XK theo khai báo của DN nếu thực hiện trót lọt DN sẽ được thực hiện hoàn thuế tại cơ quan thuế nội địa đối với hàng XK. Trong khi đó, DN không XK số hàng ống thép như nêu trên, thay vào đó, DN thực hiện xuất lậu 4 container thép phế liệu không gỉ, thuộc mã HS 72042100, có thuế suất thuế XK là 15%. Như vậy, nếu cơ quan Hải quan không ngăn chặn kịp thời, DN XK trót lọt lô hàng nêu trên sẽ gian lận thuế GTGT và thuế XK, thất thu lớn cho ngân sách Nhà nước.

Không chỉ lợi dụng đối với hàng đầu tư, lần đầu tiên Cục Hải quan TPHCM phát hiện một DN lợi dụng NK nguyên phụ liệu hàng gia công để nhập lậu hàng điện lạnh. Ngày 29-4, Chi cục Hải quan Quản lí hàng gia công- Cục Hải quan TP.HCM phối hợp với Đội kiểm soát Hải quan, Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 1 thực hiện kiểm tra và phát hiện một container hàng điện lạnh nhập lậu.

Lô hàng nêu trên do DN mở tờ khai hải quan tại Chi cục Hải quan quản lí hàng gia công. Theo khai báo, lô hàng là nguyên phụ liệu NK để  thực hiện hợp đồng gia công. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan Hải quan phát hiện lô hàng có dấu hiệu nghi vấn nên mở kiểm tra thực tế. Kết quả phát hiện toàn bộ hàng hóa trong container là máy lạnh, tủ lạnh… đã qua sử dụng, thuộc danh mục cấm NK. Hiện toàn bộ lô hàng đã được niêm phong chờ kiểm đếm.

Theo Cục Hải quan TP.HCM, các đối tượng có những thủ đoạn rất tinh vi, lợi dụng việc phân luồng đối với loại hình gia công, sản xuất XK (trên 70-  80% tờ khai được phân luồng Xanh) để NK hàng cấm là hàng điện lạnh đã qua sử dụng. Đây là thủ đoạn mới, lần đầu tiên bị phát hiện.

Theo phân tích của Đội Kiểm soát Hải quan, các trường hợp vi phạm nêu trên cho thấy, khi có sự kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tại các Chi cục Hải quan cửa khẩu nơi lưu giữ hàng, một số DN lợi dụng sự ưu đãi, thông thoáng đối với DN có vốn đầu tư nước ngoài, đã thực hiện khai báo tờ khai tại Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư và Chi cục Hải quan quản lý hàng gia công để thực hiện hành vi vi phạm trong việc XNK hàng hóa. Đây là thủ đoạn mới, tinh vi, DN là những đối tượng trước đó chấp hành tốt pháp luật Hải quan không thuộc diện quản lý rủi ro, nên hàng hóa phần lớn đều được phân luồng Xanh, luồng Vàng- miễn kiểm tra thực tế hàng hóa.

Bên cạnh đó, theo Đội Kiểm soát Hải quan, lợi dụng việc Hệ thống thông quan điện tử thông báo kết quả phân luồng ngay sau khi đăng ký tờ khai mà không yêu cầu phải tập kết đầy đủ hàng hóa vào cảng đối với hàng XK; hoặc không bắt buộc khai báo đầy đủ danh sách số hiệu container kèm theo đối với hàng NK để ghép các container có chứa hàng lậu vào một trong các tờ khai đã mở được Hệ thống phân luồng Xanh, luồng Vàng nhằm gian lận, trốn thuế…