Lỗ 9.000-10.000 đồng/kg

Ông Nguyễn Tấn Phong, Giám đốc HTX Thủy sản Đại Thắng, rầu rĩ: “Thương lái hỏi mua cá nguyên liệu với giá 19.000 đồng/kg, nếu đồng ý bán theo giá này, HTX chỉ có lỗ. Hiện HTX còn khoảng 100 tấn cá tra, trong đó cá trên 1 kg/con còn nhiều; cá khoảng 800-900 g/con đang bị xã viên bỏ đói vì sợ cho ăn tốn tiền mà không bán được”.

Ông T.V.D (ngụ TP Cần Thơ) có 2 ao nuôi tại huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang và vừa bán 275 tấn cá tra cho một công ty với giá 20.000 đồng/kg, lỗ gần 600 triệu đồng. “Giá thành nuôi khoảng 22.000 đồng/kg, tôi bấm bụng bán 20.000 đồng/kg để cắt lỗ vì nếu để cá trong ao thì tốn thêm tiền thức ăn” – ông D. kể. Tuy thua lỗ nhưng ông D. chuẩn bị thả nuôi vụ mới vì giá con giống đang rất rẻ, ông hy vọng đến vụ thu hoạch tới giá cá tăng trở lại, cộng với giá thành thấp sẽ gỡ lại phần lỗ 600 triệu đồng.

Cá tra quá lứa tồn đọng trong ao nuôi rất nhiềuẢnh: NGỌC TRINH

Ông Nguyễn Văn Tấn (ngụ xã Vĩnh Thạnh Trung, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang) cho biết hiện một số DN chấp nhận mua cá tra tại ao với giá khoảng 19.500 đồng/kg kèm điều kiện 20 ngày sau mới trả tiền. Riêng những hộ nuôi cá nhỏ lẻ bị ép giá còn khoảng 18.000 đồng/kg. “So với giá thành sản xuất khoảng 27.000-28.000 đồng/kg, người nuôi lỗ từ 9.000-10.000 đồng/kg. Lý do là lúc thả nuôi thì cá giống, thức ăn chăn nuôi và thuốc trị bệnh cho cá đều tăng khá cao; hộ nào nuôi khéo lắm hoặc ít hao hụt thì cũng lỗ dưới 4.000 đồng/kg” – ông Tấn tính toán.

Phải nhanh chóng gỡ vướng xuất khẩu

Theo đánh giá của Hiệp hội Cá tra Việt Nam, tình hình sản xuất và tiêu thụ cá tra đang hết sức khó. Nguyên nhân là do hiệu quả kinh tế của ngành hàng trong 2 năm 2017-2018 khá cao, người dân ồ ạt đào ao thả cá, các DN cũng đã chủ động xây dựng vùng nuôi. Trong khi đó, một số nước như Ấn Độ, Indonesia, Bangladesh, Myanmar và cả Trung Quốc đã bắt đầu nuôi cá tra. Dự kiến trong năm 2019, tổng sản lượng cá tra nguyên liệu của những nước này đạt khoảng 1,3-1,4 triệu tấn, tương đương với Việt Nam.

Ông Dương Nghĩa Quốc, Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam, cho biết tiêu thụ cá tra tại các thị trường truyền thống của Việt Nam như Mỹ, Trung Quốc đang giảm sâu do thuế chống phá giá hoặc các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm khi xuất khẩu chính ngạch dẫn đến tình trạng ứ đọng nguồn cung. Trong khi các DN xuất khẩu hầu hết đều có vùng nuôi riêng hoặc liên kết với các HTX thì những DN nhỏ hoặc hộ dân nuôi bên ngoài đang có cá tra đến đợt thu hoạch gặp rất nhiều khó khăn do giá cá đã rớt xuống chỉ còn 19.000-20.000 đồng/kg. Nhiều hộ dân đang kêu bán với giá chỉ 18.000-18.500 đồng/kg nhưng các DN vẫn chưa chịu mua.

“Đặc thù của cá tra là càng quá lứa (vượt kích cỡ) càng khó bán hoặc bán với giá rất rẻ, người nuôi khi đó càng lỗ nặng. Do đó, Hiệp hội Cá tra đã kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), Tổng cục Thủy sản đẩy mạnh xúc tiến thương mại đối với các thị trường truyền thống là Mỹ, Trung Quốc, đồng thời tìm cách tháo gỡ khó khăn để dòng hàng xuất khẩu cá tra khởi động trở lại” – ông Quốc thông tin.

Bên cạnh đó, hiệp hội đề xuất Bộ NN-PTNT phối hợp với các địa phương khảo sát lại diện tích thả nuôi. Các tham tán thương mại Việt Nam ở nước ngoài phải cùng DN xuất khẩu làm việc với các đối tác để có phương án gỡ vướng phù hợp. “Theo tôi được biết, Bộ NN-PTNT đã làm việc với Tổng cục Hải quan Trung Quốc để tháo gỡ một số vướng mắc nhưng chỉ mới trên lý thuyết, thực tế xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc vẫn chưa thông” – ông Quốc sốt ruột.

Cũng theo ông Quốc, các ngân hàng nên kéo dài hạn mức tín dụng trung hạn nhằm hỗ trợ DN thu mua hết lượng cá tồn trong dân.