Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Công Bình nhấn mạnh, đáp ứng yêu cầu hội nhập sâu rộng, cũng như Chiến lược phát triển của Hải quan Việt Nam (phấn đấu đạt mức ASEAN +3 về nền kinh tế và cơ quan Hải quan phấn đấu đạt mức hàng đầu khu vực), những năm qua, Hải quan Việt Nam nỗ lực cải cách thủ tục hành chính, thay đổi phương thức quản lý từ thủ công sang quản lý hải quan hiện đại, dựa trên nền tảng, nguyên tắc quản lý rủi ro (QLRR).

Về mặt thể chế, trước đó Tổng cục Hải quan đã xây dựng các quy trình cấp Tổng cục, Quyết định , Thông tư của Bộ Tài chính, hiện công tác QLRR được quy định rõ trong Luật Hải quan, Nghị định, tạo ra hành lang pháp lý để thực hiện.

Quản lý tuân thủ dựa trên QLRR là chìa khóa để cơ quan Hải quan thực thi có hiệu quả giữa kiểm tra, kiểm soát pháp luật hải quan và các pháp luật liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, phương tiện qua biên giới. Đồng thời, cơ quan Hải quan tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, nâng cao môi trường cạnh tranh quốc gia, cân bằng giữa thực thi kiểm soát thủ và tạo thuận lợi hóa, đây được coi là xu hướng bắt buộc của hải quan các nước.

Việc chuyển đổi phương thức quản lý từ quản lý hải quan truyền thống sang quản lý hải quan hiện đại dựa trên QLRR đã đạt được hiệu quả tích cực.

Cụ thể,  thay vì xây dựng môt quy trình áp dụng cho tất cả các loại hình, dựa trên áp dụng QLRR việc phân luồng Xanh-Đỏ-Vàng được thực hiện linh hoạt (như đánh giá rủi ro doanh nghiệp, hàng hóa)… Đồng thời, trước đây trách nhiệm thuộc về doanh nghiệp (khai, tính, nộp…), hiện tại trách nhiệm thuộc về Chính phủ đặt ra yêu cầu phải xây dựng hành lang pháp lý thừa nhận trách nhiệm của cơ quan Hải quan, song song với mức độ tuân thủ của doanh nghiệp. Trước đây kiểm tra 100% đối với hàng hóa, hiện tại dựa trên áp dụng QLRR giúp cân bằng giữa kiểm soát và tạo thuận lợi. Số liệu chứng minh, tỷ lệ luồng Đỏ ngày càng giảm và tỷ lệ luồng Xanh tăng cao…

Phó Tổng cục trưởng chỉ rõ, Tổng cục Hải quan trình Bộ Tài chính pho phép nghiên cứu, xây dựng Đề án cấp Bộ về quản lý doanh nghiệp tuân thủ và triển khai Chương trình khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật. Tổng cục Hải quan dự kiến đề xuất Bộ Tài chính ban hành hành lang pháp lý, quy định các chính sách cụ thể áp dụng đối với các doanh nghiệp tuân thủ pháp luật. Với chính sách này, các doanh nghiệp tuân thủ sẽ được tạo thuận lợi ở mức cao nhất, giảm thiểu việc kiểm tra trong thông quan.

Phó Tổng cục trưởng đề nghị các cán bộ, công chức tham gia hội thảo tập trung tham gia ý kiến trên cơ sở một số vấn đề mà Tổng cục Hải quan đề ra. Từ đó, để doanh nghiệp tự đánh giá năng lực của mình về khả năng có thể tham gia Chương trình khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật. Giao cho Ban QLRR Hải quan lấy ý kiến cộng đồng doanh nghiệp, trình Bộ Tài chính ký ban hành Chương trình.

Phó Tổng cục trưởng mong muốn các cán bộ, công chức tập trung trí tuệ, tham gia ý kiến với trách nhiệm cao.